Iedereen heeft recht op vakantie. Hoeveel dagen je krijgt, hangt af van je persoonlijke werksituatie. Maar buiten je jaarlijkse vakantiedagen kan je nog extra verlof krijgen. Er zijn verschillende soorten, waarvoor de maatregelen en duur telkens verschillen.
Zie je soms het bos door de bomen niet meer? In deze blogpost doen we alle soorten verlof waar jij recht op hebt uit de doeken. Lees snel verder!
1. zwangerschapsverlof
Je hoofd tolt waarschijnlijk al van de kinderwagens, slabbetjes en fopspenen, maar dacht je ook al aan je rechten op het werk? De persoon die het kindje draagt heeft namelijk recht op zwangerschapsverlof. Je hebt recht op 15 weken zwangerschapsverlof, die je mag verdelen over de prenatale en postnatale periode. Je moet minstens 1 week prenataal verlof opnemen. Voor bijzondere gevallen zoals meerlingen gelden andere regels. In deze blogpost duiken we in de specifieke regels rond zwangerschapsverlof.
2. geboorteverlof voor vaders en mee-ouders
Als vader of (mee)ouder van het kindje heb je recht op geboorteverlof. Vanaf de geboorte mag je 20 dagen verlof opnemen, gespreid over een periode van 4 maanden.
3. adoptieverlof
Ook wanneer je adopteert, heb je als kersverse ouder recht op verlof. Als je het kind als enige ouder adopteert, mag je op 9 weken verlof rekenen. Bij twee adoptieouders mag je op 15 weken rekenen.
4. ouderschapsverlof
In de privésector kan je als werknemer verlof nemen om voor je kindje (niet ouder dan 12 jaar) te zorgen. Je kan je ouderschapsverlof op verschillende manier opnemen:
- voltijds: je schorst alle werkprestaties gedurende 4 maanden.
- halftijds: je blijft halftijds werken gedurende 8 maanden.
- 1/5de: je vermindert je werkprestaties met 1/5de gedurende 20 maanden.
- 1/10de: je vermindert je werkprestaties met 1/10de gedurende 40 maanden.
5. tijdskrediet in de privésector
Wil je je arbeidsduur verminderen in de privésector? Dan kan je beroep doen op tijdskrediet. Je komt in aanmerking als je jezelf in één van de volgende 6 situaties bevindt:
- je moet zorgen voor een of meerdere kind(eren) jonger dan 8 jaar
- je moet palliatieve zorg verlenen
- je moet zorgen voor een ernstig ziek gezins- of familielid
- je moet zorgen voor een gehandicapt kind jonger dan 21 jaar
- je moet een ernstig ziek minderjarig kind verzorgen
- je gaat een erkende opleiding volgen
De duur van je verlof hangt af van je persoonlijke situatie. Voor situaties waarin je zorg moet verlenen, heb je recht op maximaal 51 maanden verlof. Voor een opleiding mag je maximaal 36 maanden verlof opnemen.
Afhankelijk van de sector waarin je werkt, kunnen collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) bijkomende voorwaarden voor het tijdskrediet bevatten. Aan deze bijkomende voorwaarden moet dan ook worden voldaan om het tijdskrediet te kunnen krijgen.
6. zorgkrediet in de Vlaamse openbare sector
Je kan zorgkrediet gebruiken om voor iemand te zorgen of een extra opleiding te volgen. Het zorgkrediet geldt niet voor werknemers in de federale openbare sector. De duur van je verlof hangt af van in welke mate je blijft werken.
- Je werkt niet: je hebt recht op 18 maanden verlof
- Je werkt 4/5: je hebt recht op 36 maanden verlof.
- Je werkt halftijds: je hebt recht op 90 maanden verlof.
Ben je niet zeker of je recht hebt op zorgkrediet? Ontdek het met deze simulator van de Vlaamse overheid.
7. loopbaanonderbreking in federale openbare sector
Wil je wat tijd vrijmaken voor jezelf en ben je actief in de federale openbare sector? Dan kan je beroep doen op loopbaanonderbreking. Op de website van de RVA kan je de maatregelen ontdekken voor jouw persoonlijke situatie.
8. verlof voor medische bijstand
Wanneer een gezins- of familielid ernstig ziek is, kan je verlof aanvragen om deze persoon bij te staan. De RVA onderscheidt drie vormen van onderbreking:
- volledig: je stopt volledig met werken, ongeacht je arbeidsregime.
- halftijds: je vermindert je prestaties en gaat halftijds werken. Dit gaat enkel wanneer je minimaal 3/4 werkt.
- 1/5: je blijft 80% van een voltijds regime werken. Dit gaat enkel wanneer je voltijds werkt.
Voor de bijstand een minderjarig kind dat gehospitaliseerd is door een zware ziekte, kan je je prestaties volledig schorsen voor 1 week.
9. verlof voor mantelzorg
Het verlof voor mantelzorg staat los van verlof voor medische bijstand en het zorgkrediet. Als erkend mantelzorger mag je 6 maanden je werkprestaties volledig afbreken, of 12 maanden halftijds of met een vermindering van 1/5de werken.
10. palliatief verlof
Als je iemand wilt verzorgen die ongeneeslijk ziek is, kan je beroep doen op palliatief verlof. Je mag palliatieve zorg aan eender wie verstrekken, zolang je een attest hebt van de behandelend arts van de patiënt. Het palliatief verlof duurt 1 maand en kan twee keer verlengd worden als je opnieuw een attest kan voorleggen.
11. pleegzorgverlof
Als je als onthaalouder ook aan het werk bent, krijg je pleegzorgverlof. Per jaar en per gezin kan je 6 dagen verlof aanvragen voor specifieke situaties, waaronder zittingen en contactmomenten met de ouders of belangrijke derden.
12. verlof om dwingende redenen
Soms gebeurt er iets waarover je totaal geen controle hebt. Denk maar aan ongevallen, brand- of waterschade of oproepen voor een rechtszitting. Voor zulke gevallen kan je verlof om dwingende redenen aanvragen. Je kan per jaar maximaal 10 arbeidsdagen verlof aanvragen.
Onder het verlof om dwingende redenen valt ook zorgverlof voor het verlenen van zorg of steun aan een gezins- of familielid omwille van ernstige medische redenen. Je kan dit zorgverlof max. 5 dagen per kalenderjaar opnemen (gespreid of aansluitend). De dagen die je opneemt voor dit zorgverlof worden afgetrokken van het totale aantal verlofdagen om dwingende redenen die je nog over hebt. Stel dus dat je alle 5 dagen zorgverlof om dwingende redenen hebt opgenomen, dan kan je nog 5 arbeidsdagen verlof aanvragen om (andere) dwingende redenen.
13. klein verlet
Voor impactvolle gebeurtenissen in je persoonlijke leven kan je verlof aanvragen voor klein verlet. Denk maar aan de geboorte van je kindje, een trouw of een overlijden. Het aantal dagen dat je verlof kan nemen hangt af van je sector of bedrijf.
14. Vlaams opleidingsverlof (VOV)
Werk je in de privé- of socialprofitsector? Dan kan je via het Vlaams opleidingsverlof vrije dagen aanvragen om een erkende opleiding te volgen. Je krijgt per jaar 125 verlofuren om je opleiding te volgen.
In de schooljaren 2022-2023 en 2023-2024 is het gemeenschappelijk initiatiefrecht van toepassing voor het Vlaams opleidingsverlof. Dit houdt in dat werknemers dubbel zoveel verlofuren krijgen als ze minstens twee verschillende opleidingen volgen, waarvan minstens één op eigen initiatief en één op voorstel van de werkgever.
voorbeeld: volg je twee erkende opleidingen, één op eigen initiatief en één op voorstel van je werkgever, dan krijg je hier 250 verlofuren voor. Het maximaal aantal uren dat je jaarlijks per opleiding mag gebruiken, kan je niet overschrijden. Je zal dus maximaal 125 uren per opleiding kunnen gebruiken.
15. politiek verlof
Werknemers in de privésector hebben recht op politiek verlof om een politiek mandaat uit te voeren. De duur van het verlof hangt af van het uitgeoefende ambt van de werknemer.
nog vragen over bepaalde soorten verlof?
Aan elk soort verlof hangt een heleboel voorwaarden. Het is normaal als je er niet helemaal aan uit kan. De experts van Randstad weten er gelukkig alles van. Op basis van je persoonlijke situatie kunnen we jou helpen om het juiste type verlof aan te vragen.