De relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer? Die kan veel rijker zijn dan die tussen werknemer en werkgever, zegt de Nederlandse organisatiepsycholoog Aukje Nauta. Als het tenminste gaat over een gelijkwaardige relatie en als beide partijen expliciet hun verwachtingen op tafel leggen.
'wees net wat guller dan ze verwachten'
'Het is belangrijk dat je het onderscheid maakt tussen opdrachtnemers die sterk staan en opdrachtnemers die opdrachten aannemen omdat ze geen andere keuze hebben. Opdrachtnemers worden dan vaak niet eens als mens gezien', zegt Aukje Nauta.
verrijking
Zowel opdrachtgever als –nemer moet beseffen dat elk contract een psychologische component heeft. Dit contract kan verschillende vormen aannemen: strikt transactioneel, of relationeel zoals bij de relatie tussen werknemer en werkgever. In het eerste geval ontbreekt het langetermijnperspectief, in het tweede bestaat het risico dat er sleet op de relatie komt en partijen verder gaan bij gebrek aan alternatief. 'In het geval opdrachtgever-opdrachtnemer zou ik meer spreken van een gebalanceerd psychologisch contract', zegt Aukje Nauta. 'In ideale omstandigheden tenminste. Omdat je vaak heronderhandelt, zijn de verwachtingen explicieter en blijft de relatie fris.'
Er zijn ook fundamentele verschillen tussen de twee types relaties. 'De wijze van betaling, bijvoorbeeld, is fundamenteel verschillend: een opdrachtnemer wordt betaald op de waarde hier en nu, terwijl bij een werkgever ook de factor loyaliteit en baanzekerheid in het salaris is opgenomen.'
gulle, menselijke relatie
Aukje Nauta vervolgt: 'De relatie tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer is een relatie van mens tot mens.' Mensen hebben behoefte aan autonomie, groei en verbinding. Een duurzame, verrijkende relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer moet met die behoeften rekening houden.
De toptip van Aukje Nauta? 'Wees gul! Wees, zowel als opdrachtgever als als opdrachtnemer, net wat guller dan wat ze van jou verwachten. Want op de lange termijn komt je dat altijd goed uit.'
freelancers willen stipt betaald worden
Als director bij Randstad Professionals heeft Isabelle Callebaut een goed zicht op de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. 'Als expert voor de experts stellen we specialisten zowel tijdelijk als op lange termijn tewerk bij onze klanten. Van de 1.000 professionals zijn er 200 freelancers – een aantal dat overigens toeneemt.'
Freelancers, zo merkt Isabelle Callebaut, trek je aan met interessante, uitdagende projecten, zéker als het gaat over een bekend bedrijf dat goed op het CV staat. 'Andere criteria die de employer brand van een opdrachtgever bepalen, zijn bereikbaarheid, flexibiliteit en uiteraard het financiële aspect.' Freelancers hechten veel belang aan stipte en correcte administratie en betalingen.
Isabelle Callebaut ziet twee belangrijke verschillen met het werknemerschap. Zo staan freelancers zélf in voor hun opleiding, terwijl werknemers veel meer gestuurd worden. 'Ze zijn ook strikter voor wat betreft hun tijdsbesteding en kiezen ervoor om op sommige momenten heel hard te werken en op andere helemaal vrij te zijn.'