De beroepsbevolking wereldwijd kijkt hoopvol en optimistisch naar het verdere verloop van 2021. Dat blijkt uit het laatste Workmonitor-onderzoek van hr- dienstverlener Randstad. Uit dit halfjaarlijkse onderzoek, dat in het eerste kwartaal van 2021 werd uitgevoerd bij onder meer dan 27.000 werknemers in 34 markten, blijkt dat werknemers over de hele wereld klaar zijn om terug te keren naar hun werkplek en meer dan bereid zijn om het vaccin te ontvangen als hun werkgever dat vereist.
Er is ook een nieuw optimisme dat er later in het jaar extra kansen op werk zullen komen, in
tegenstelling tot de resultaten van vorig jaar, toen de meeste respondenten over de hele wereld nog erg pessimistisch waren. De belangrijkste bevindingen zijn:
- 54% denkt dit jaar meer kansen op werk te zullen hebben.
- 75% zou bereid zijn zich te laten vaccineren als hun werkgever dat vereist
- 52% zegt dat hun ervaring met het werk tijdens de pandemie hen heeft gemotiveerd om voor de lange termijn bij hun werkgever te blijven.
een rol voor het bedrijfsleven bij de uitrol van vaccinaties
Willen organisaties terugkeren naar de toestand van voor de pandemie, dan wordt een grotere vaccinatie-uitrol door velen als essentieel beschouwd. Het is zelfs zo dat 51% (BE: 50%) er de voorkeur aangeeft thuis te werken totdat het vaccin op grote schaal is verspreid.
Opmerkelijk: een overweldigende meerderheid (75%) van de respondenten zegt bereid te zijn zich te laten vaccineren als dat voor hun werk vereist is, en meer dan de helft (56%, BE: 51%) denkt dat ze meer kansen op werk zullen hebben als ze eenmaal gevaccineerd zijn. Dit wijst op een sterke rol voor het bedrijfsleven op een kritiek moment in de wereldwijde vaccinatiecampagne.
Het percentage dat een prik zou laten zetten om zijn job te behouden ligt in Amerika, Azië en Apac zelfs boven de 80%. In Oost- en Zuid-Europa is de bereidheid met 66% en 71% het laagst. Noordwest-Europa zit met 74% vlak onder het gemiddelde. België scoort daar net onder met 72%.
De Amerikaanse federale toezichthouder op discriminatie op het werk (EEOC) heeft in januari bepaald
dat werkgevers van hun werknemers kunnen verlangen dat ze zich laten vaccineren. In veel andere delen
van de wereld is zo'n vaccinatieplicht, net zoals in ons land, juridisch vaak niet mogelijk.
expert aan het woord
Hoe zit het nu in België met die verplichte corona-vaccinatie voor je werknemers? Kan je jouw werknemers verplichten om zich te laten vaccineren? Maar ook: kan je als werknemer een vaccinatie eisen via jouw werkgever? Er circuleren de laatste weken zoveel verschillende berichten en meningen dat het haast onmogelijk is om door de bomen het bos nog te zien. Pascal Meyns, Safety Manager bij Randstad, schept klaarheid:
1. Nee, je kan als werkgever vaccinatie niet verplichten of controleren
De wetgeving laat er geen twijfel over bestaan. Op vandaag kan je als werkgever niet eisen van een werknemer dat hij of zij
gevaccineerd wordt. Je mag het dan ook niet controleren. Dit kan alleen als de wetgeving aangepast zou worden voor bepaalde
functies. Bijvoorbeeld die functies waar er een verhoogd risico bestaat voor de werknemer. Dergelijke wetgeving bestaat
bijvoorbeeld wel al voor Hepatitis B bij verpleegsters of Hepatitis A bij rioolwerkers. Hier is een duidelijke link tussen de functie
en een verhoogde blootstelling aan bepaalde virussen. Dat verband werd in wetgeving verankerd.
Conclusie: je kan op vandaag als werkgever geen vaccinatie verplichten, noch controleren of je werknemer gevaccineerd werd.
2. Neen, je kan als werknemer op vandaag geen vaccinatie eisen via jouw werkgever
Om als werknemer een afdwingbaar recht te hebben op een vaccinatie via jouw werkgever, moeten een aantal voorwaarden vervuld zijn. De risicoanalyse (met medewerking van de arbeidsgeneesheer) moet aantonen dat er een verhoogd risico bestaatop de werkplek. Het volstaat niet om een “normaal besmettingsrisico” te lopen dat vergelijkbaar is met het risico op besmetting
dat je ook in jouw privéleven loopt. Daarom krijg je dus als boekhouder geen verplichte inenting hepatitis B, bijvoorbeeld.
Bovendien is daarvoor - louter juridisch gesproken - eerst nog een aanpassing van de wetgeving nodig. De welzijnswetgeving maakt immers vandaag nog geen melding van het feit dat er een doeltreffend vaccin bestaat tegen het coronavirus. Zo lang die wetgeving niet is aangepast, is niet voldaan aan een belangrijke voorwaarde om het vaccin afdwingbaar te maken via jouw
werkgever.
Conclusie: op vandaag kan je als werknemer geen vaccinatie via de werkgever eisen.
3. Ja, het weigeren van vaccinatie kan gevolgen hebben
Ben je werknemer en ben je niet van plan je te laten vaccineren? Juich dan niet te vroeg. Van zodra iedereen de kans heeft gekregen om zich te laten vaccineren, kan het zijn dat je voor bepaalde verplaatsingen (bv. het vliegtuig nemen) of bepaalde omgevingen (bv. festivals, luchthavens) zal moeten aantonen dat je gevaccineerd bent. De geesten en wetgeving evolueren in
die richting en er zijn internationaal al precedenten.
Je denkt misschien meteen aan de impact op vakanties in het buitenland en het bijwonen van festivals of reservaties in hotels. Maar het kan ook professionele gevolgen hebben. Als je bijvoorbeeld vaak naar het buitenland moet voor jouw werk. Of als je op bepaalde plaatsen zoals luchthavens, concertgebouwen of hospitalen aan de slag gaat.
Conclusie: zelfs als je denkt dat je sterk genoeg bent om het virus aan te kunnen, help je je zwakkere medemens door je te
vaccineren. Pas als we collectief safe zitten, kunnen we terug leven als nooit tevoren.