Heel wat bedrijven zijn geëngageerd om werknemers met een handicap te ondersteunen. Daar zijn dr. Eline Jammaers en prof. Patrizia Zanoni (UHasselt) het over eens. “Maar een inclusieve werkvloer? Daar zijn we nog lang niet.”
In deze artikelenreeks zoomen we samen met de UHasselt in op werknemers met een arbeidshandicap. Dr. Eline Jammaers bestudeerde hun ervaringen, onder begeleiding van prof. Patrizia Zanoni (UHasselt) met steun van de Vlaamse overheid. Ze benadrukken de meerwaarde van werknemers met een handicap en benoemen de struikelblokken.
Jammaers onderzocht “validisme” of “ableism” op de werkplek, vergelijkbaar met racisme of seksisme. Binnen een validistisch wereldbeeld worden mensen met een handicap beschouwd als minderwaardig. Jammaers bracht in kaart hoe dat idee de Vlaamse arbeidsmarkt beïnvloedt. “Ook in bedrijven met een inclusief diversiteitsbeleid, worden werknemers met een beperking benadeeld.”
zoektocht naar perfectie
“We komen natuurlijk van ver”, werpt prof. Zanoni op. “Mensen met een handicap hebben het decennialang moeilijk gehad om verder te studeren.” De laatste jaren is er sprake van een inhaalmanoeuvre. “Zo kunnen dove mensen ondersteuning van tolken krijgen tijdens hun hogere studies”, zegt Jammaers. “Dat vertaalt zich in het soort functies dat ze opnemen.”
“Maar ook de arbeidsmarkt verandert”, treedt Zanoni bij. “De werkgever verwacht steeds meer competenties en flexibiliteit.” Dat botst vaak met de rekrutering van mensen met een beperking. “Werkgevers gaan uit van een ideaaltype werknemer, meestal iemand zonder handicap”, legt Jammaers uit.
De vacatures en aanwervingsprocessen worden afgesteld op dat ideaaltype. Niet omgekeerd: dit is een goede kandidaat, moeten we onze vereisten bijstellen? Hoe passen we de werkomgeving aan, zodat zijn of haar competenties optimaal tot uiting komen?”
“quota lossen niet alles op”
Jammaers zag tijdens haar onderzoek wel veel engagement bij bedrijven. Toch bleef het aantal werknemers met een arbeidshandicap overal relatief laag. “In tegenstelling tot Frankrijk waar de kloof tussen werknemers mét en zonder beperking erg klein is”, weet ze. “Daar bestaat een quotum van 6%, zowel voor private als voor publieke bedrijven. Wie dat cijfer niet haalt, betaalt een boete. De verworven fondsen worden gebruikt om de tewerkstelling van mensen met een handicap te stimuleren.”
In Vlaanderen bestaan zo'n quota niet. De Vlaamse overheid streeft wel naar 3% medewerkers met een handicap of een chronische ziekte. “Dat cijfer is nu ongeveer 1,3%. “Misschien een goed idee om andere opties te bekijken?”, vraagt Jammaers zich af.
Zijn quota dan de oplossing? Volgens Zanoni zijn ze in elk geval doeltreffend. “Maar quota zijn altijd maar een deel van het verhaal”, nuanceert ze. “Anders creëer je het risico dat mensen aangenomen worden, maar meteen terug vertrekken. De werkplek moet aangepast zijn aan mensen met een handicap. Eens ze daar aankomen, moeten ze er kunnen functioneren.”
duurzaam groeien
Als werkgever is het dus belangrijk je mensen voldoende te ondersteunen. “Diversiteitsbeleid komt vaak van HR en onder druk van bovenaf, bijvoorbeeld om met de wetgeving in orde te zijn of om een beter bedrijfsimago uit te stralen. Op de werkvloer is men vooral bezig met de core business. Mensen moeten hun bijdrage kunnen leveren aan de resultaten”, zegt Zanoni. Productiviteit en inclusie verzoenen is soms een moeilijke oefening. Maar één die de moeite waard is, vinden de twee experten. “Investeren in een inclusieve werkvloer is dé manier om het talent van de toekomst binnen te halen.”
disclaimer
Randstad vindt het als grootste human resources-dienstverlener van het land belangrijk om op deze blog arbeidsmarktgerelateerde onderwerpen vanuit verschillende invalshoeken aan bod te laten komen. Dit wil niet zeggen dat we automatisch de standpunten onderschrijven van de specialisten die in onze publicaties het woord nemen.