Cafetariaplannen zijn aan een opmars bezig. En daar hebben bedrijven goede redenen voor. Maar bezint eer u begint. We vroegen aan Olivier Debray, advocaat en vennoot bij Claeys & Engels, welke kansen het cafetariamodel biedt en waarmee u rekening moet houden.
'Door de fiscale en parafiscale behandeling van het loon in België, en in het bijzonder het variabel loon, gaan veel bedrijven alternatieven zoeken', aldus advocaat Olivier Debray. 'Maar ook de noden van medewerkers evolueren in functie van gezin, leeftijd en persoonlijke ambities. Een pakket dat mee evolueert, en de keuzemogelijkheden die daarmee gepaard gaan, is een belangrijke stimulans. En dat heeft dan weer een positief effect op de retentie.'
Het cafetariaplan wordt vooral gebruikt voor bedrijfswagens, computers, smartphones en internetverbinding thuis. 'Maar het kan ook gaan over extra vakantiedagen, een uitbreiding van de hospitalisatieverzekering naar het hele gezin en een terugbetaling van het pensioensparen. Bedrijven worden ook creatiever, en stellen bijvoorbeeld een tuinman ter beschikking.'
geen bedreiging voor loonmatiging
'Bedrijven moeten helder en volledig communiceren over de keuzes in het cafetariaplan én over de gevolgen van die keuzes, en de fiscale en parafiscale behandeling. Sommige bedrijven stellen zelfs een tool ter beschikking waarmee medewerkers in real time simulaties kunnen maken en de gevolgen op hun nettoloon in cash zien. Dat is een mooi voorbeeld van ultieme transparantie', zegt Olivier Debray.
'De economie gaat de goede richting uit en heel wat bedrijven willen hun personeel belonen, maar ze zijn gebonden aan de zeer beperkte marge van 1,1% voor de komende 2 jaar. Bovenop het loon extra voordelen toepassen, is moeilijk in de huidige context.'
goede oplossing?
Biedt het cafetariaplan dan een oplossing? Absoluut, meent de advocaat. 'Bedrijven kunnen het netto-pakket voor hun medewerkers in eenzelfde budget interessanter maken. Bijvoorbeeld wanneer ze voor een smartphone, computer, bedrijfswagen of fiets kiezen. Deze elementen worden forfaitair belast op een voordelige manier.'
'We zien ook dat CAO90-plannen massaal worden neergelegd. Dat zijn collectieve prestatiebonussen, die volgens de minister van Arbeid buiten de loonnorm vallen, en bovendien vrijgesteld zijn van belastingen én aftrekbaar voor de vennootschap zijn. Uiteraard zijn deze bonussen wel onderworpen aan bijzondere socialezekerheidsbijdragen en zijn ze beperkt tot een brutobedrag van 3.255 euro per persoon en per jaar.'
rechtsonzekerheid als boosdoener
'Het probleem is dat cafetariaplannen niet geregeld worden door de wetgeving. Het is een beetje varen in de mist. Je kunt rulings krijgen bij de fiscus, en die bieden dan vijf jaar zekerheid. Maar de RSZ kent het systeem van rulings niet, en bovendien kunnen de standpunten van de RSZ in de tijd evolueren.'
En wat met nieuwe wetgevingen over elementen in een cafetariaplan? 'Een onderneming die vorig jaar besloot om bedrijfswagens met tankkaarten aan zijn cafetariaplan toe te voegen, ziet nu de verworpen uitgaven van dat plan sinds begin 2017 fors stijgen. Dat is vervelend, want hun budget is plots ontoereikend. En de invoering van een cafetariaplan is moeilijk terug te draaien.'