De afschaffing van de telewerkverplichting stelt veel bedrijven voor een nieuw dilemma: terugkeren naar de oude controlecultuur of verder bouwen op de autonomie die bij het thuiswerken hoort? We vroegen Frans van de Ven, executive coach & talent strategy advisor bij Randstad RiseSmart en auteur van ‘Iedereen kan leiden’, naar zijn gulden middenweg.
veel bedrijven schakelen na het wegvallen van de telewerkverplichting over op een systeem met een aantal vaste dagen op kantoor en een aantal afgesproken dagen thuis.
Frans van de Ven: “Dat zie je inderdaad vaak, maar het is volgens mij meer aangewezen om je medewerkers de vrijheid te geven en managers op te leiden om daarover afspraken te leren maken op maat van het team en het individu. Die afspraken zullen verschillen naargelang de afdeling van het bedrijf: de context is anders op de productievloer dan in een labo en nog anders voor een verkoopafdeling. Het is kwestie van het management te trainen om daar op een gestructureerde manier mee om te gaan en om er voldoende over na te denken. Blijkt vervolgens dat er meer algemene regels nodig zijn, dan kan je dat in een volgende fase bekijken, maar veeleer als een laatste stap.”
als elke manager zijn eigen aanpak van hybride werken kiest, hoe stem je al die benaderingen dan het best op elkaar af?
Frans van de Ven: “Dat is een terecht punt. Het principe ‘iedereen gelijk voor de wet’ is veel gemakkelijker, maar in de huidige context niet altijd de juiste oplossing. In een tijd dat talent schaars is, denk ik niet dat bedrijven de optie hebben om voor de gemakkelijkheidsoplossing te gaan. Medewerkers laten zich niet meer in een vakje met regels opsluiten. Ze verwachten anno 2022 een opdracht, een doelstelling en de vrijheid om die op eigen verantwoordelijkheid in te vullen. Veel kandidaten zullen deze aanpak verkiezen boven het oude paternalistische systeem. Dat er verschillende benaderingen ontstaan, kan je oplossen door erover te communiceren. Het is niet verboden de kijk van andere managers op hybride werken te bespreken en er lessen uit te trekken.”
hoe ga je in een systeem waarin iedereen verantwoordelijkheid krijgt om met de medewerkers die het daar moeilijk mee hebben?
Frans van de Ven: “Het is een valkuil om als organisatie om die reden iedereen dezelfde regels op te leggen. Ik pleit niet voor een organisatie zonder afspraken, maar voor afspraken op maat van elk team. Strikte regels zijn er meestal voor de 2% van de werknemers die er de kantjes aflopen. Dat is jammer. Het is beter om 98% de vrijheid te gunnen en te onderzoeken of en hoe die 2% in de bedrijfscultuur passen.”
afspraken maken is één iets, maar zit de uitdaging niet vooral in het loslaten van de controle erop?
Frans van de Ven: “Dat klopt. Corona heeft de mythe doorbroken van de controle die managers hebben. Medewerkers hebben maandenlang van thuis gewerkt en op wat vertraging na is onze economie niet stilgevallen. Iedereen is zijn job blijven doen zonder dat managers acht uur per dag toezicht hielden. Dat bewijst voor mij dat mensen veel zelfstandiger kunnen werken. Er waren hindernissen, het was niet ideaal dat werknemers niet konden samenkomen, maar net dat toont hoe mensen boven zichzelf zijn uitgestegen. Het is een win, zowel voor de bedrijfsresultaten als voor het werkgeluk, als je mensen meer autonomie geeft en hen ondersteunt in hun persoonlijk leiderschap.”
hoe zou u dit persoonlijk leiderschap precies omschrijven?
Frans van de Ven: “Bij Randstad RiseSmart zien we persoonlijk leiderschap als een proces van zelfinzicht waarbij je goed begrijpt welke invloed je hebt op je omgeving. Van daaruit kan je die invloed bewust en positief inzetten om het beste in jezelf en anderen naar boven te halen en om zo de doelstellingen van de organisatie te bereiken. In mijn boek ‘Iedereen kan leiden’ wordt de visie van Randstad RiseSmart helder weergegeven.
hoe belangrijk is het om als bedrijf net nu de omslag te maken naar persoonlijk leiderschap?
Frans van de Ven: “Als er een moment is om te investeren in persoonlijk leiderschap dan is het nu. Je moet het ijzer smeden als het heet is. De ‘push’ uit de comfortzone heeft de voorbije twee jaar een belangrijk leerproces in gang gezet. De uitdagingen van toegenomen autonomie zijn de perfecte aanzet voor medewerkers om hun persoonlijk leiderschap te ontwikkelen, om het beste in zichzelf en anderen naar boven te brengen. Het zou zonde zijn om nu terug te vallen op het paternalistische controlesysteem. De tijd die je daaraan besteedt, kan je beter inzetten om mensen op te leiden om goed met de autonomie te leren omgaan.”
Frans van de Ven,executive coach & talent strategy advisor bij Randstad RiseSmart, is auteur van het boek ‘Iedereen kan leiden’, een boek over persoonlijk leiderschap in organisaties. Als gastspreker, onder andere aan de Antwerp Management School, deelt hij zijn passie voor persoonlijk leiderschap.