De middlemanager is vaak de dupe van bedrijfsreorganisaties. Zijn rol is nochtans fundamenteel in de onderneming. Volgens leiderschapsexpert Jesse Segers is de middlemanager zelfs de echte CEO.
'De middlemanager is geen permafrost of kleilaag waarin nieuwe ideeën stranden' - Jesse Segers, leiderschapsexpert en rector van Sioo (Nederlandse interuniversitaire organisatie)
De middlemanager vervult een cruciale rol tussen het hoger management en de werkvloer. Hij bepaalt wat het bedrijf écht doet en vertaalt de ondernemingsstrategie naar concrete acties. 'Er is echter een belangrijk onderscheid tussen de rol en de functie van het middenkader', stelt Jesse Segers. Hij was tot voor kort professor aan de Antwerp Management School, maar is vandaag de nieuwe rector van Sioo, een Nederlandse interuniversitaire organisatie die gespecialiseerd is in veranderkunde en leiderschap.
'Er zijn eigenlijk meerdere rollen weggelegd voor de middlemanager. Door zijn positie krijgt hij toegang tot zeer veel informatie. Die is afkomstig van het hogere management, van medewerkers, van klanten, enzovoort. Met al deze feedback moet de middlemanager een eigen visie vormen van wat de organisatie strategisch te doen heeft. Op die manier kan hij waarde toevoegen aan de processen en aan de onderneming. Die rol noemen we synthesizing information.'
naar iedereen luisteren
De tweede rol - facilitating adaptability - bestaat volgens Segers uit het creëren van een adaptieve ruimte om te experimenteren. 'Beschouw de middlemanager als een broker die verschillende groepen tijdelijk samenbrengt', illustreert hij. 'Hij stelt op eigen houtje teams samen, zet business cases op en trekt conclusies uit de resultaten. Zijn 'meertaligheid' is essentieel: hij moet naar iedereen kunnen luisteren. Onderzoeken wijzen uit dat het uitvoerig opnemen van deze rol de organisatie weerbaarder maakt tegen externe schokken.'
Vervolgens moeten de experimenten uit de lokale, informele setting gekoppeld worden aan het formele, dominante systeem. Jesse Segers: 'De middlemanager moet dus bij zijn bazen een mandaat vragen om de business cases grootschalig uit te rollen. Daartoe moet hij zijn alternatieve strategieën als het ware pitchen en hen ervan overtuigen dat die belangrijk zijn voor de hele organisatie. Deze derde en eveneens cruciale rol noemt men in de vakliteratuur: championing alternatives.'
middlemanager mag niet ontbreken
Vroeger werd de rol van de middlemanager uitgevoerd door één persoon. Vandaag kan die op verschillende momenten door verschillende mensen opgenomen worden.
'De rol mag echter nooit ontbreken', waarschuwt Segers. 'Integendeel: die is nog kritischer geworden. Bij een reorganisatie wordt de functie van de middlemanager vaak geschrapt, maar zijn rol blijft wel noodzakelijk. Ook in nieuwe organisatievormen met zelfsturende teams - zoals start-ups - is er geen formele functie, maar de rol blijft aan de orde.'
In vlakke organisatiestructuren lijkt er geen plaats meer voor het middenkader. 'Nochtans is dat van levensbelang voor het succes van een organisatie', besluit Segers. 'De middlemanager is de echte CEO van het bedrijf. Hij is dus zeker geen permafrost of kleilaag waarin nieuwe ideeën stranden, maar wel een essentiële en dynamische schakel die zorgt voor de implementatie van de bedrijfsstrategie. Indien het hoger kader openstaat voor zijn opmerkingen en voorstellen, zal hij bijdragen tot meer innovatie en efficiëntie binnen de onderneming.'