vaardigheden aanleren: 7 strategieën om je personeel om te scholen.

Nu het bedrijfsleven en de werkwereld schijnbaar sneller dan ooit veranderen, is het cruciaal dat je medewerkers vaardigheden aanleren en je bedrijf zich klaarstoomt voor de toekomst.

Je hr-afdeling moet het heft in handen nemen en een plan opstellen voor de continue ondersteuning van je personeel, met inbegrip van omscholing. Omscholen houdt in dat je werknemers opleidt en hen inzet in nieuwe functies binnen je bedrijf. Zo maak je het veerkrachtiger en bereid je het voor op nieuwe manieren van werken. Je medewerkers laten doorstromen naar toekomstige vacatures in je bedrijf is een kosteneffectieve strategie waarmee je personeel betrokken en aan boord houdt.

Laten we eens wat dieper ingaan op de redenen waarom vaardigheden ontwikkelen cruciaal kan zijn voor je bedrijf. We bekijken ook welke praktische stappen je kunt zetten om een succesvol programma voor omscholing in het leven te roepen.

veelgevraagde vaardigheden

Bedrijven die willen groeien, hebben medewerkers met relevante en toepasbare vaardigheden nodig. Dat is altijd al zo geweest. Maar vandaag staan ondernemingen voor heel andere uitdagingen. De technologische ontwikkelingen volgen elkaar almaar sneller op. Daardoor is er nu een grote vraag naar personeel met de juiste nieuwe vaardigheden. Bovendien gaat de technologie er continu op vooruit, waardoor de vraag naar nieuwe technische vaardigheden ook voortdurend evolueert. En die nieuwe vraag veroorzaakt ook een verschuiving in de verwachtingen van werknemers, want elke generatie heeft haar eigen drijfveren en streefdoelen.

Volgens het World Economic Forum, dat jaarlijks samenkomt om wereldtrends in economie, technologie en de samenleving te bespreken, komen er tegen 2025 85 miljoen jobs op de helling te staan door de automatisering. Tegelijkertijd komen er 97 miljoen nieuwe jobs bij voor mensen met de juiste vaardigheden en profielen. Als bedrijven die jobs tot 2025 en daarna willen invullen, moeten ze hun personeel omscholen om gelijke tred te houden met de vooruitgang in hun sector en de nieuwe functies die zo ontstaan. 

In sommige vakgebieden zullen sneller nieuwe professionele kansen voor het rapen zijn dan in andere. Het gaat onder meer om:

• software-engineering en cloudcomputing
• AI (vooral technici)
• gegevensanalyse
• verkoop en marketing
• productontwikkeling
• duurzaamheid 
• maatschappelijk bewustzijn

Het is duidelijk dat de opkomende vakgebieden een behoefte aan specifieke harde vaardigheden creëren. Maar verlies daardoor niet uit het oog dat je je werknemers ook moet omscholen op het gebied van soft skills of zachte vaardigheden. 

Het WEF voorspelde bijvoorbeeld dat analytisch denken, creativiteit en flexibiliteit in 2025 tot de meest gevraagde vaardigheden zullen behoren. Andere waardevolle zachte vaardigheden zijn onder meer:

• digitale en datageletterdheid
• emotionele intelligentie
• in teamverband kunnen werken
• tijdmanagement
• een positieve instelling tegenover leren

Als je vooruitkijkt naar wat de toekomst mogelijk in petto heeft, is je personeel omscholen op het gebied van harde en zachte vaardigheden een prioriteit om je bedrijf én je medewerkers voor te bereiden. 

strategieën voor een succesvolle omscholing

Je personeel omscholen verschilt niet zo veel van heel wat andere projecten en processen binnen je bedrijf. Voor de beste resultaten is een gestructureerde, doelgerichte en doeltreffende aanpak een must.

Stel dus zeker een plan op met de belangrijkste stappen en maatregelen.

1. wacht er niet mee

Bedrijven én werknemers hebben veel te winnen als ze technische vaardigheden aanleren. Bedrijven doen hun voordeel omdat ze het nodige personeel in huis hebben met nieuwe vaardigheden (ook wel ‘emerging skills’) en capaciteiten die bijdragen aan de toekomstige prestaties. Voor de medewerkers is het een goede zaak omdat ze zo meer betrokken raken bij hun werk en hun arbeidskansen op lange termijn gaaf houden.

Omscholen is belangrijker dan ooit in ons tijdperk van digitale transformatie, want de manier waarop bedrijven en sectoren werken verschuift fundamenteel. Omscholing onmiddellijk voorrang geven in je bedrijf is cruciaal. Zie het vooral niet als een ‘een leuk extraatje’ of een doel dat je op een bepaald moment in de toekomst wel zult bereiken.

Om onmiddellijk actie te kunnen ondernemen, moet het volledige bedrijf achter het project staan. Van het hogere management tot de junior medewerkers. Prijs je programma’s voor omscholen of bijscholen aan als een interessant loopbaantraject. Dat is een goede manier om je medewerkers te empoweren en je opleidingen ‘aan de man te brengen’.

2. analyseer de huidige vaardigheden in je bedrijf 

Wil je dat de omscholing die je biedt relevante en productieve resultaten oplevert? Dan moet je duidelijk weten over welke vaardigheden het personeel in je bedrijf momenteel beschikt. Doe gericht onderzoek naar de vaardigheden en ervaring die al cruciaal zijn in jouw sector en leg voor de toekomst mogelijke tekorten aan vaardigheden (skill gap) bloot. 

Wat zijn de belangrijkste opkomende trends, uitdagingen en kansen in je sector en heeft je bedrijf de nodige kwaliteiten en capaciteit in huis om hierop in te spelen? 

Deze analyse van de beschikbare vaardigheden geeft je een beter begrip van welke aanwezig zijn en welke net ontbreken in je bedrijf. Zo spoor je mogelijke vaardigheidstekorten op binnen je organisatie.  Dat kunnen digitale vaardigheden zijn voor functies die je bedrijf in de toekomst misschien moeilijk kan invullen.

3. bepaal je doelen

Nagaan welke vaardigheden je personeel nu bezit en algemene markttrends spotten, is ook een vereiste om je streefdoelen duidelijk vast te leggen.

Je moet voor je project heldere en tastbare resultaten bepalen. Een gedegen structuur en plan voor je inspanningen op het gebied van omscholing stellen je beter in staat om de resultaten te meten naarmate het project vordert. 

Maar wat is dan een goede aanpak? Stel bijvoorbeeld doelen die SMART zijn:

• specifiek
• meetbaar
• haalbaar
• relevant
• tijdsgebonden

Dat kan net zo nuttig zijn voor individuele medewerkers als voor de personeelsdienst en het bedrijf als geheel. Een voorbeeld van een SMART-doel dat je programma voor omscholing op koers kan houden: de komende zes maanden 20 % meer IT-medewerkers inschrijven voor een opleiding in cyberbeveiliging.

4. ga op zoek naar middelen

Net als bij elke ander bedrijfsproject zullen je inspanningen om je personeel om te scholen geen waardevolle resultaten opleveren zonder voldoende geschikte middelen.

Gelukkig bestaan er tools die je plan om je personeel bekwamer te maken een boost kunnen geven, zelfs als je bedrijf diverse en geografisch verspreide teams heeft die op afstand werken. Zo zijn er gratis hulpmiddelen, zoals massive open online courses (MOOC’s) en gratis filmpjes over relevante onderwerpen. Ook specifieke, sectorale certificeringen en opleidingsprogramma’s die zijn goedgekeurd door beroepsverenigingen zijn een optie.

Er bestaan opleidingen die meerdere vaardigheden tegelijk aanpakken, maar ook modules voor specifieke gebieden, zoals:

• technische vaardigheden
• zachte vaardigheden
• leiderschapsvaardigheden

5. stippel relevante omscholingstrajecten op maat uit

Een van de grootste uitdagingen bij het omscholen en ontwikkelen van je personeel is de mate van betrokkenheid. Wil je dat de medewerkers in je bedrijf echt belangstelling tonen om te leren en hun vaardigheden voortdurend op te frissen? Maak van het leerproces dan zeker een positieve, relevante ervaring die de interesses en prioriteiten van je mensen weerspiegelt.

Spreek met je werknemers om erachter te komen waarvoor ze belangstelling hebben, hoe ze hun carrière zien evolueren en welke vaardigheden ze missen. Het kan ook een goede gelegenheid zijn om te achterhalen op welke manier ze het liefst leren en wat hun favoriete platforms, methodes en leeromgevingen zijn.

Ondanks alle inspanningen die hr-professionals en bedrijfsleiders zich getroosten om hun personeel op te leiden en om te scholen, ondervond verrassend genoeg amper 20 % van de ondervraagde werknemers uit het LinkedIn Learning Report van 2022 leren als een topprioriteit op de werkplek. Om een leercultuur te bevorderen, moet je er dus voor zorgen dat iedereen weet hoe sterk je bedrijf inzet op talentontwikkeling. Van de topmanagers tot de nieuwste medewerkers.

6. test en herhaal

Voortdurend testen en herhalen is een goede manier om de leer- en omscholingsactiviteiten van je personeel voortdurend te herzien en te perfectioneren. Zo speel je beter in op de laatste ontwikkelingen in je bedrijf en sector.

Beoordeel hoe je programma’s het doen: verzamel feedback van de deelnemers en vraag ze wat er in de toekomst nog beter kan.

Zo kun je je beter toespitsen op omscholingsactiviteiten die de prestaties of productiviteit van je personeel hopelijk een boost geven. Werk eerst aan een algemene beoordeling van je meest relevante prestatiemaatstaven en volg hoe deze indicatoren evolueren naarmate je personeel meer vaardigheden aanleert. Druk de resultaten vervolgens in cijfers uit om onderbouwde conclusies te trekken over welke aspecten van je omscholingsproject op punt staan en op welke gebieden je moet bijsturen.

7. maak ook in de toekomst middelen vrij voor omscholing

Benader omscholen niet als iets eenmaligs of als een snel antwoord op een unieke uitdaging, zoals de digitale transformatie of een nieuw project. Het gaat namelijk om een continu proces dat deel uitmaakt van het arbeidsethos en de cultuur van je bedrijf. 

Net daarom moet je het budget voor dit proces op lange termijn vrijwaren. Misschien is het wel aangewezen dat je een sterke businesscase voor de blijvende waarde van omscholen aanvoert. En dat is nog maar eens een reden waarom je zeker voortdurend gegevens moet verzamelen en de resultaten van je inspanningen op dit gebied moet analyseren. Dat zeiden we al in de vorige stap.

Door duidelijk, met gegevens onderbouwd bewijs te leveren van de voordelen van omscholen voor het bedrijf, reik je de directie argumenten aan om van dit proces een fundamenteel onderdeel van het bedrijfsbeleid te maken. Deze strategie komt je bedrijf en je personeel zeker ten goede, hoe de werkwereld de komende jaren ook evolueert.

programma’s voor omscholing: enkele praktijkvoorbeelden

Amazon

In 2021 maakte Amazon zijn voornemen bekend om 1,2 miljard dollar in opleidingsprogramma’s te pompen. Zo wilde het bedrijf meer dan 300.000 werknemers in de VS de kans bieden om vaardigheden aan te leren waar vraag naar was en hun loopbaan nieuw leven in te blazen. Dankzij een opleiding via de Amazon Technical Academy en mentorschap via het programma Amazon Technical Apprenticeship laat het bedrijf werknemers doorstromen naar meer geavanceerde functies.

Een deel van deze investering is bedoeld voor werknemers die hun middelbareschooldiploma of certificaat van algemene onderwijsontwikkeling, een universitair diploma of een certificaat van Engels als tweede taal willen behalen. Deze programma’s helpen werknemers van Amazon niet alleen om hun loopbaan uit te bouwen, maar zijn voor het bedrijf ook een manier om de skill gap te dichten en het talent aan te trekken dat het nu en in de toekomst nodig heeft. 

SAP

Dit Duitse softwarebedrijf, dat meer dan 230 miljoen gebruikers bedient in de cloud, biedt zijn werknemers een robuuste leer- en ontwikkelingsomgeving met meer dan 1 miljoen beschikbare cursussen. SAP begon zijn digitale upgrade in 2017. Het stelde een gestructureerd stappenplan op om onder andere meer dan 4.700 medewerkers bij te scholen en nieuwe werknemers voor kritieke functies in dienst te nemen.

Intussen hebben de medewerkers van SAP toegang tot dynamische oplossingen voor groei, zoals:

• online en in groepsverband leren
• interne loopbaantrajecten
• job uitwisselingsprogramma’s
• gecertificeerde coaching

Iberdrola

Niet elk opleidingsprogramma voor werknemers wordt bepaald door de digitale transformatie. Door de klimaatverandering streven milieubewuste bedrijven naar een netto-nuluitstoot. Dat vereist een verschuiving in de bedrijfsvoering en een nieuwe reeks veelgevraagde vaardigheden. Iberdrola, een wereldleider in hernieuwbare energie, is zo’n bedrijf.

De onderneming wil 15.000 medewerkers omscholen, zodat ze zonnepanelen en oplaadpalen voor elektrische voertuigen kunnen installeren. Ignacio Galán, de voorzitter van het bedrijf en lid van de European Round Table for Industry, gelooft dat dit de jobs van de toekomst zijn. Bovendien is hij ervan overtuigd dat zijn bedrijf een omgeschoold personeelsbestand nodig heeft om de samenleving slimmer met energie te helpen omgaan. 

De drie bedrijven hierboven bieden hun medewerkers de kans om te groeien via initiatieven voor omscholen en bijscholen. Zo dichten ze nu al de skill gap tussen de huidige functies en beroepen die misschien pas in het volgende decennium zullen opduiken.