wat is een inclusieve werkplek?

Grote bedrijven over de hele wereld staan onder toenemende druk van werknemers, werkzoekenden en aandeelhouders om hun aandacht voor diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI) te verhogen.

Inclusie is een belangrijke pijler in een DEI beleid, maar het is één van de moeilijkere onderwerpen om aan te pakken. Inclusie gaat over een gevoel van erbij horen, veiligheid en acceptatie - het is dus subjectief en moeilijk te kwantificeren. Het is niet altijd zeker dat de norm voor inclusie van één werknemer ook door alle anderen wordt gedeeld.

Onderzoeken, zoals ons 2024 Workmonitor-onderzoek, tonen echter aan dat een inclusieve werkomgeving één van de meest aantrekkelijke eigenschappen van een werkgever is voor werkzoekenden en het lijkt dat een inclusieve werkomgeving kan helpen bij de retentie van werknemers en zelfs kan bijdragen aan financiële resultaten.

In dit artikel nemen we de onzekerheid rond inclusie weg, we geven enkele voorbeelden hoe een inclusieve werkplek er daadwerkelijk kan uitzien en we geven enkele ideeën hoe je jouw huidige en toekomstige niveaus van inclusie in je bedrijf, en prestaties op vlak van DEI in het algemeen, kan meten.

de definitie van inclusie, in de context van de werkplek

We definiëren inclusie graag als diversiteit in actie. Het gaat erom dat iedereen zichzelf kan zijn op het werk en zich aanvaard voelt als een lid van het team dat een zinvolle bijdrage kan leveren - ongeacht geslacht, etniciteit, leeftijd, seksuele geaardheid, handicap of andere soortgelijke factoren.

Inclusie gaat verder dan de cijfers en gaat meer over hoe werknemers de werkplek ervaren. Daarom is het mogelijk dat een organisatie divers is, maar niet inclusief - bijvoorbeeld als de werknemers die tot een minderheid behoren het gevoel hebben dat ze niet worden gewaardeerd, dat hun verschillen niet worden geaccepteerd door de meerderheid, of dat ze niet in staat zijn om op dezelfde manier bij te dragen als hun andere collega's die niet tot een minderheid behoren.

hoe ziet een inclusieve werkplek er in de praktijk uit?

Inclusiviteit kan vele vormen aannemen, afhankelijk van de bestaande bedrijfscultuur en de achtergrond van de werknemers. Hieronder vind je enkele voorbeelden die je een idee geven hoe inclusiviteit er in de praktijk uitziet. Welk voorbeeld zou jij kunnen implementeren in jouw organisatie?

• inclusieve bedrijven vieren een breed scala aan feestdagen:
  Veel bedrijven in Europa of Noord-Amerika vieren feestdagen zoals Kerstmis of Pasen met feestjes of cadeaus na de werkuren, maar ook als wettelijke vakantiedag. Als individueel bedrijf kan je natuurlijk geen nieuwe nationale feestdagen aan de kalender toevoegen, maar je kan wel een aantal feestdagen benadrukken die door collega's met verschillende achtergronden worden gevierd, zoals Ramadan of Diwali. Dit is een zeer geschikte manier om iedereen het gevoel te geven dat ze er allemaal evenveel bij betrokken zijn en om het team dichter bij elkaar te brengen.
• hecht belang aan de kantoorindeling:
  Gemengde, coworking werkplekken zijn tegenwoordig in veel bedrijven ingeburgerd. Ze waren aanvankelijk populair bij innovatieve techbedrijven zoals Apple en Microsoft, die de oude hiërarchische kantoorindeling wilden doorbreken en connectie tussen werknemers wilden aanmoedigen. Deze stijl van werken is ook zeer geschikt om inclusie te bevorderen. Hoewel open kantoren tegenwoordig de norm zijn, zijn bepaalde groepen werknemers vaak fysiek van elkaar gescheiden - bijvoorbeeld arbeiders en bedienden. Het weghalen van deze grenzen en het introduceren van gedeelde vergader- of pauzeruimtes kan een goede manier zijn om de werknemers met verschillende achtergronden dichter bij elkaar te brengen en zo afzondering te minimaliseren.
• werknemers kunnen zichzelf zijn op het werk:
  Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt als we het hebben over inclusie. In de praktijk betekent het dat ze zichzelf kunnen zijn en zich op een natuurlijke manier kunnen gedragen zonder bang te moeten zijn voor een oordeel of uitsluiting. Dit gevoel kan zich bijvoorbeeld uiten in de vorm van een homoseksuele werknemer die zich op zijn gemak voelt als hij zijn partner meeneemt naar een evenement op het werk. Of een religieuze werknemer die in zijn pauze bidt zonder vrees voor vreemde blikken. 
• het kantoor is volledig toegankelijk voor iedereen:
  Er zijn nog steeds veel bedrijven die beweren inclusief te zijn met kantoren die niet volledig toegankelijk zijn voor gehandicapten. Een gebrek aan hellingen of liften, zware deuren zonder hulp en bureaus die niet in hoogte verstelbaar zijn, zijn slechts een paar voorbeelden die het leven moeilijker maken voor mensen met een handicap. Op een inclusieve werkplek is het gebouw toegankelijk en aangepast voor iedere medewerker. 
• het management geeft het goede voorbeeld:
  Leiders zijn de sleutel tot het bepalen en behouden van de bedrijfscultuur. Hoewel de HR-afdeling ook werkt aan employer branding en het opbouwen van een cultuur, zal het moeilijk zijn om een verschil te maken als de mensen aan de top van het bedrijf niet doen wat ze zeggen. Managers laten zien dat ze belang hechten aan inclusie door een actieve rol te spelen in de DEI-initiatieven van het bedrijf en tijd vrij te maken om te luisteren naar werknemers uit de hele organisatie.
• business resource groups (BRG's) oprichten:
  Je voelt je veiliger en zelfverzekerder als je deel uitmaakt van een community, vooral op het werk. Het kan best moeilijk zijn als je als enige deel uitmaakt van een minderheid in een groot bedrijf, zelfs als het een inclusief bedrijf is. Vaak hebben werknemers er baat bij om deel uit te maken van BRG's, waar collega's met een vergelijkbare achtergrond of ervaring kunnen samenkomen om ideeën uit te wisselen en een community op te bouwen. Deze groepen zijn goed om een gevoel van solidariteit te bevorderen en ze zijn een belangrijke bron van input voor de bedrijfsleiding die diversiteit, gelijkheid en inclusie wil verbeteren.

hoe kun je inclusie op de werkplek meten?

Inclusie beschrijft een gevoel onder werknemers en een attitude in bredere zin binnen een bedrijf, dus het is moeilijker te kwantificeren dan bijvoorbeeld diversiteit. Dat betekent echter niet dat je als bedrijf inclusie links moet laten liggen. 

inclusieonderzoeken

De beste manier om inclusie te meten is door je werknemers te bevragen. Zij zijn de enigen die kunnen oordelen of de organisatie inclusief is of niet. Om de huidige situatie nauwkeurig te meten en veranderingen bij te houden, kun je ze het beste vragen stellen via gestandaardiseerde enquêtes die regelmatig worden uitgevoerd en waarin ervaringen op de werkplek worden geëvalueerd. Je kan deze enquêtes zelf opstellen, maar er is een breed scala aan expertise en tools beschikbaar die de klus voor je kunnen klaren, waaronder meerdere bedrijven die gespecialiseerd zijn in DEI-analyses.

retentie opvolgen

Als bedrijf hou je waarschijnlijk al bij hoe vaak werknemers het bedrijf verlaten, dus je kan deze resultaten ook vanuit een inclusie standpunt bekijken. Vertrekken bepaalde groepen werknemers sneller dan andere? Problemen met inclusie zijn misschien niet altijd de schuldige van het vertrek, maar het is goed om mogelijke problemen in je organisatie of bedrijfscultuur te onderzoeken en te identificeren.

aan de slag met de resultaten

Inclusieonderzoeken uitvoeren en vervolgens geen veranderingen doorvoeren op basis van de feedback uit die onderzoeken, kan ertoe leiden dat een gevoel van uitsluiting nog erger wordt. Zorg er dus voor dat je veranderingen plant, best nog voordat er enquêtes worden uitgestuurd en communiceer wat je doet ook met de hele organisatie.