Ook al volg je alle regels nauwgezet, een bezoek van de sociale inspectie kan stresserend zijn. Een restauranthouder weigerde onlangs de sociale inspectie binnen te laten in zijn restaurant. Geen goed idee. Sociale inspecteurs hebben immers het recht om zonder voorafgaandelijke verwittiging op elk ogenblik van de dag (of de nacht), binnen te gaan in alle arbeidsplaatsen!
binnen zonder bellen?
Uit films weten we dat de politie een rechterlijke machtiging nodig heeft om een woning te betreden. Sociale inspecteurs hebben zo'n machtiging niet nodig om een arbeidsplaats te controleren. Een vermoeden dat mensen aan het werk zijn, volstaat om binnen te komen. Verlichting in het gebouw of wagens op de parking zijn voldoende. Is de arbeidsplaats ook bewoond, dan hebben sociale inspecteurs een beperkte toegang, zoals bij betrapping op heterdaad. De sociale inspecteurs mogen ook identiteitscontroles uitvoeren van alle werknemers, werkgevers en klanten. Bovendien mogen ze ook mensen ondervragen.
mag ik mijn advocaat bellen?
Ook uit films weten we dat een ondervraagde recht heeft om eerst zijn of haar advocaat te raadplegen. Een werkgever heeft dat recht enkel bij de zwaarste categorie van sociale misdrijven, zoals tewerkstelling van illegalen of kinderarbeid. In dat geval heeft de werkgever het recht om vóór het verhoor een vertrouwelijk overleg van maximaal dertig minuten te hebben met een advocaat.
bewijsmateriaal in beslag nemen
Sociale inspecteurs kunnen goederen in beslag nemen zoals documenten en computers, ongeacht of de werkgever eigenaar is of niet. Ze mogen zelfs zonder voorafgaandelijk rechterlijk bevel alle sociale gegevens zoals individuele rekeningen en arbeidsovereenkomsten actief opsporen en onderzoeken. Andere gegevens mogen ze alleen opvragen. De inspecteurs mogen ook stalen nemen en foto- of videomateriaal opnemen.
sancties voor wie inspecties verhindert
Wanneer iemand het toezicht van de sociale inspectie verhindert door bijvoorbeeld de toegang te weigeren, kan dit een gepeperde rekening opleveren. De strafboetes lopen op van 4.800 tot 48.000 euro, te vermenigvuldigen met het aantal betrokken werknemers en daarenboven zelfs eventueel een beroepsverbod of een sluiting van de zaak. Let wel, niemand kan gedwongen worden verklaringen af te leggen waardoor hij zichzelf beschuldigt. Het zwijgrecht valt dan ook niet onder de definitie van verhindering van toezicht.
aangekondigde controles in 2020
De Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) kondigt voor 2020 flitscontroles aan in verschillende sectoren. Raadpleeg de volledige lijst van controles met telkens een handige checklist per sector. De acties zijn vooral informatief en preventief bedoeld, maar de inspectiediensten zullen optreden en beboeten wanneer ze ernstige inbreuken vaststellen. Het is dus best om alles vooraf in orde te maken.
De sociale inspectie heeft verregaande bevoegdheden, zoals onaangekondigde controles uitvoeren, bewijsmateriaal meenemen en mensen ondervragen. Een sociale inspecteur de toegang ontzeggen of een controle verhinderen, kan je duur te staan komen. Een werkgever die met alles in orde is, hoeft gelukkig niets te vrezen. Raadpleeg vooraf de lijst van de SIOD met aangekondigde controles per sector.
Meer weten over de arbeidsrechtelijke aspecten van de sociale inspectie en andere aspecten van controle en inspectie op de werkvloer?
Randstad vroeg advocaat Filip Tilleman meer uitleg over de kosten eigen aan de werkgever. Tilleman is de auteur van De Randstad Werkpocket: alles wat werkgevers en werknemers moeten weten over de wet- en regelgeving op de Belgische arbeidsmarkt.